Sopio Tsulaia
no war
სოფიო წულაია / Sopio Tsulaia: ომში მოკლული ჟურნალისტის რეპორტაჟი Reportage einer im Krieg getöteten Journalistin
Die Dichter des 21. Jahrhunderts sind gezwungen, sich immer noch oder wieder mit dem Krieg zu beschäftigen. Im Unterschied zu alten Zeiten stehen aber heute keine Heldengesänge mehr im Vordergrund, sondern die zeitgenössische Lyrik protestiert vor allem gegen jede Form von Gewalt. Im georgisch-deutschen Blog von Bella Chekurishvili gibt es ab sofort eine Sammlung von ganz aktuellen Gedichten georgischer Autorinnen und Autoren zum Thema des Krieges. Diese betreffen sowohl den Russisch-Ukrainischen als auch den Russisch-Georgischen Krieg. Sie sollen das Schreckensantlitz des Krieges abbilden.
Interlinearübersetzung: Bela Chekurishvili.
Nachdichtung: Sabine Schiffner.
„Майбутнє життя має минути
в розмотуванні рибальських сітей,
в збиранні ягід і трав. . .
в чеканні на теплі вітри й добру погоду“
Сергій Жадан *
არ მინდოდა, ომზე მეწერა,
არც გმირობა მქონია გეგმაში,
ახლა კი როცა ომში მოკლული ჟურნალისტი ვარ,
ყველაფერმა სულ სხვა დატვირთვა შეიძინა.
დღეიდან უკვე ომში მოკლული ჟურნალისტი ვარ
და ჩემზე ყველამ მარტო ის იცის,
რომ გრძელი, წითური თმები და ჭორფლიანი სახე მქონდა.
როცა ომში კვდები, მაშინვე ყველასთვის ცნობილი ხდები,
არადა როცა ბეჭდურ მედიაში ვმუშაობდი,
ჩემი სახელი და გვარი არავის არაფერს ეუბნებოდა.
10 წლის განმავლობაში ვწერდი სტატიებს იმაზე,
თუ როგორ უნდა ვიკვებოთ სწორად, წონაში რომ არ მოვიმატოთ,
კიდევ იმაზე, რომ ფიზიკური აქტივობა და ჯანსაღი ცხოვრების წესი
ხანგრძლივი ცხოვრების გარანტია,
რომ მწოლიარე მდგომარეობაში წიგნების კითხვა არ შეიძლება -
მხედველობას აუარესებს ...
მერე ომი დაიწყო და ყველამ, ვისაც კი მასზე ოდესმე რამე დაუწერია
და მათაც, ვისაც მასზე არასდროს არაფერი დაგვიწერია,
გადავწყვიტეთ, ცხელ წერტილებში გვეცადა ბედი...
არ მინდოდა ომზე მეწერა, რადგან მეგონა, ჩემი ომი - ბავშვობაში რომ გამოვიარე,
მერე კი თავი ძლივს დავაღწიე და ჩემს წარსულში ღრმად ჩავმარხე,
საკუთარ თავს კიდევ ერთხელ გაიმეორებდა -
ალესილი რქებით და ცეცხლისმფრქვეველი ენით შეიარაღებული,
ჩემი და ჩემი ახლობლების გადასასანსლად კიდევ ერთხელ წამოვიდოდა. . .
და მართლაც, ომი, რომელიც წლების წინ ძლივს გადავაგორე
და ჩემი სივრციდან მოშორებით ღრმად ჩავმარხე,
ზედ კი ყველა მძიმე ფიქრი, მძიმე დარდი, მძიმე ტკივილი გადავაფარე,
მაშინვე აღდგა საფლავიდან, როგორც კი მასზე წერა დავიწყე,
ყველაფერი, რაც ზედ ეყარა - მთელი ცხოვრება რომ ვაყარე დაუზარლად,
სულ ერთ წამში გადაიყარა და მოსაკლავად გამოგვიდგა.
მიწისფერი ხალათი ეცვა და გზას, რომელიც უნდა გაევლო, კუდით და რქებით,
გრძელი ბრჭყალებით თუ კლანჭებით,
ფეხზე მიბმული დაჟანგული რკინის გუთნით თხრიდა და თხრიდა,
შორს გასროლილი მიწის ღორღი კი სახეს და თვალებს ისე გვიჭრიდა,
როგორც მინის ნამსხვრევები...
მიწის ბელტები იმ ადგილას გვაჭყლიტავდა, სადაც ვიდექით -
გზებზე, სახლებში, აივანზე, ლოგინებში, მანქანასა თუ პურის რიგში.
როცა დაგვბომბეს, ყურში ჩამსკდარმა ხმაურმა მითხრა თუ მიღრიალა,
რომ დავმთავრდი, რომ აღარა ვარ,
მეც ავდექი და დასერილ სახეს მკვდარი თვალები ჩამოვაფარე,
პირში ჩამდგარი სისხლის გემო კი ბოლო ლუკმად გავიყოლე...
ჩემგან დარჩა წითური თმები, ყველას ეკრანზე რომ აფეთქდა
და სტატიები, სადაც ვწერდი, რომ სწორი კვება სიცოცხლეს ახანგრძლივებს,
რომ ვარჯიში სიცოცხლეს ახანგრძლივებს,
რომ ცურვა სიცოცხლეს ახანგრძლივებს,
რომ მოწევა და ალკოჰოლი სიცოცხლეს ამოკლებს...
- ამის დამწერმა როგორ შეძლო ომში წასვლა და იქ სიკვდილი? . . – ფიქრობდა ხალხი,
- ომი არის კანიბალიზმი და ისე ღეჭავს ჩვენს უკვდავ სულებს და მოკვდავ სხეულს,
როგორც სტაფილოს ან კარტოფილს – მეფიქრებოდა უკვე მოკლულს...
ვწუხვარ, რომ ამას მას შემდეგ მივხვდი, რაც გამღეჭეს...
მანამ, სანამ სხვებს ღეჭავდა, ჯერ ვერ ვხვდებოდი,
მერე კი მოვკვდი და მის ნამდვილ, შემზარავ სახეს
ვრცელი სტატია ვერ მივუძღვენი -
ძალიან ვწუხვარ…
იქნებ, მომდევნო ცხოვრებაში მაინც მოვასწრო. . .
*იმედია, ჩემი მომდევნო ცხოვრება მაინც ჩაივლის
თევზის ჭერაში, კენკრისა და სამკურნალო ბალახების შეგროვებაში. . .
თბილი ქარის და მზიანი ამინდების მოლოდინში. (სერჰი ჟადანი)
„Майбутнє життя має минути
в розмотуванні рибальських сітей,
в збиранні ягід і трав. . .
в чеканні на теплі вітри й добру погоду“
Сергій Жадан *
Ich wollte nicht über den Krieg schreiben,
auch eine Heldentat hatte ich nicht vor.
Aber jetzt bin ich eine im Krieg getötete Journalistin,
alles hat nun eine andere Bedeutung bekommen.
Ab heute bin ich eine im Krieg erschossene Journalistin
und über mich weiß man nur, dass ich eine Rothaarige war, mit Sommersprossen im Gesicht.
Wenn du im Krieg stirbst, wirst du sofort berühmt.
Aber als ich bei den Druckmedien arbeitete,
bemerkte niemand meinen Namen.
Zehn Jahre lang schrieb ich Artikel über gesunde Ernährung, um nicht zuzunehmen,
auch über körperliche Aktivitäten und gesunden Lebensstil,
die Garantie für ein langes Leben,
auch darüber, dass man im Liegen nicht lesen darf, es schadet den Augen.
Dann ist der Krieg ausgebrochen
und jeder von uns, der einmal einen Artikel geschrieben hatte,
entschied, im Krieg bekannt zu werden.
Vorher wollte ich nie über den Krieg schreiben,
weil ich dachte, der Krieg, den ich in meiner Kindheit in der Heimat erlebt habe,
wiederholt sich,
von diesen Erinnerungen habe ich mich nicht befreit,
alles aus dieser Vergangenheit lag tief im mir verborgen.
Damals dachte ich, ein Ungeheuer mit spitzen Hörnern und flammender Zunge
würde zu uns kommen, um mich und meine Familie zu schlucken.
Aber der Krieg, den ich in meiner Kindheit überlebt hatte
und den ich weit weg von meinem Dasein begrub,
mit ihm alle traurigen Gedanken, Sorgen und Schmerzen,
ist sofort auferstanden, als ich über ihn zu schreiben begann.
Alles, was sich lebenslang mühevoll über dieses Ungeheuer gelegt hatte,
hat sich nun in Sekunden ausgebreitet und verfolgt mich.
Der Weg, durch den dieses Monster lief, hatte eine Decke aus erdbrauner Farbe.
Es grub und pflügte mit Hörnern, Schwanz, Krallen und Klauen
und der hinweggeschleuderte Schutt zerschlug unsere Gesichter und Augen,
wie Glasscherben.
Erdklumpen trafen uns überall dort, wo wir standen:
Auf dem Weg, auf dem Balkon, in der Wohnung, im Bett, im Auto, in der Schlange vor der Bäckerei.
Als uns die Bombe getroffen hat,
hat das Geräusch meinen Ohren angezeigt,
dass es das Ende war, dass ich gestorben bin.
In meinem zerschlagenen Gesicht haben sich meine lichtlosen Augen geschlossen.
Der letzte Schluck, den ich zu mir nahm, schmeckte nach Blut.
Von mir sind die roten Haare geblieben,
die von Bildschirm zu Bildschirm als Feuer verbreitet wurden
und meine Artikel, in denen ich schrieb,
dass gesunde Ernährung das Leben verlängert
Gymnastik das Leben verlängert,
Schwimmen das Leben verlängert,
und Rauchen und Alkohol das Leben verkürzen.
„Wie kann eine Journalistin, die das schrieb, im Krieg sterben?“,
dachten die Leute.
„Der Krieg ist ein Kannibale,
er isst unsere unsterblichen Seelen und sterblichen Körper wie Möhren oder Kartoffeln“ – dachte ich, als ich gestorben war.
Schade, dass ich es erst hinterher begriffen habe, dass gepickt und gekaut wurde.
Vorher verstand ich es nicht, wenn dieser Kannibale die Anderen fraß,
außerdem hatte ich Angst davor.
Dann bin ich gestorben und habe es nicht geschafft,
über sein reales und unheimliches Gesicht einen wahren Artikel zu verfassen.
Ich bedauere das sehr.
Vielleicht schaffe ich es in meinem nächsten Leben.
* „In meinem zukünftigen Leben habe ich genug Zeit, um Fischernetze aufzuknoten, Beeren und Kräuter zu pflücken und auf warme Winde und gutes Wetter zu warten."- Serhiy Zhadan
© Interlinearübersetzung: Bela Chekurishvili, Nachdichtung: Sabine Schiffner.
